W dniach 24−25 września 2010 roku (piątek−sobota) odbyło się w Krakowie 20. Jubileuszowe Ogólnopolskie Sympozjum Naukowe „CZŁOWIEK MEDIA EDUKACJA”. Serwis Reedukacja.pl miał zaszczyt aktywnie uczestniczyć w tej edukacyjnej uczcie.

Honorowy patronat nad Sympozjum objęli JM Rektor Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie prof. zw. dr hab. Michał Śliwa oraz Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Patronat medialny sprawował internetowy serwis pedagogiczny Reedukacja.pl.

Pomysłodawcą i organizatorem corocznych spotkań krajowych i zagranicznych autorytetów naukowych w dziedzinie edukacji i mediów jest  prof. Janusz Morbitzer z Katedry Technologii i Mediów Edukacyjnych Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Niezwykła osobowość polskiej nauki. Zawsze otwarty na drugiego człowieka, poszukujący równowagi pomiędzy technologiami edukacyjnymi XXI wieku, a humanistycznym wymiarem rozwoju każdego człowieka. Organizowane spotkania umożliwiają nieustanną wymianę naukowych poglądów i praktycznych doświadczeń w zakresie szeroko pojmowanej tematyki edukacji realizowanej z wykorzystaniem rozmaitych mediów elektronicznych oraz przestrzeni wirtualnej.

Katedra Technologii i Mediów Edukacyjnych Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie opublikowała z okazji jubileuszowego Sympozjum niezwykle wartościową publikację "CZŁOWIEK MEDIA EDUKACJA" przygotowaną pod redakcją naukową prof. Janusza Morbitzera. Zawiera ona zbiór kilkadziesięciu znakomitych referatów, które w skróconych wersjach prezentowane były podczas obrad plenarnych.


Poniżej prezentujemy obszerną relację z przebiegu Sympozjum a także GALERIĘ ZDJĘĆ.

PIĄTEK (25.09.2010)

Uroczystego otwarcia Sympozjum dokonał prof. Janusz Morbitzer. Tytułem wstępu głos zabrał także prof. dr Tadeusz Budrewicz. Jubileuszowe Sympozjum stało się także doskonałą okazją do uhonorowania  prof. zw. dr hab. Władysława P. Zaczyńskiego, który obchodził jubileusz 80-lecia urodzin. Wszyscy uczestnicy Sympozjum odśpiewali gromkie sto lat. Wyrazy uznania dla osobowości naukowej profesora wyraził prof. Maciej Tanaś, uczelniany wychowanek profesora. Uroczyste otwarcie Sympozjum zakończył występ artystyczny Zespołu Pieśni i Tańca Małe Słowianki, prowadzonego od 35 lat przez Władysławę Marię Francuz.

Obrady plenarne rozpoczął prof. zw. dr hab. Władysław P. Zaczyński wykładem pt. "Postęp i nowoczesność w dydaktyce ogólnej". Zaznaczył, że "nowoczesność" i "postęp", często są ze sobą kojarzone, ale nie zawsze idą w parze. Wysoki poziom nasycenia technologiami procesu dydaktycznego nie zawsze daje postęp. Profesor zauważył, że aktualny etap „informatyczny” traktowany jest bardzo często jako osobny. Jego zdaniem błędem jest nie czynienie użytku z doświadczeń okresu poprzedniego.
Grozi nam nowa postać werbalizmu technicznego. Poznawanie lasu wymaga pójścia do lasu, a nie oglądania na filmie - tłumaczył profesor. Podkreślił, że konieczne jest odnajdywanie wspólnoty myśli, co umożliwia m.in. krakowskie Sympozjum.

Kolejny wykład pt. "Nowa edukacja medialna w społeczeństwie ryzyka i katastrof" przedstawił prof. zw. dr hab. Tomasz Goban-Klas (Uniwersytet Jagielloński). Przedstawił w nim tezę, że jeżeli ryzyko istnieje w każdym obszarze to także istnieje ryzyko edukacji. Prelegent podkreślił, że szkoła musi dostrzec edukację medialną oraz człowieka. Ważniejsze jest społeczeństwo niż media  - mówił profesor. Szkoła, która ma przygotowywać do społeczeństwa. Tylko do jakiego społeczeństwa - pytał. Zdaniem profesora należymy do społeczeństwo ryzyka.

Prof. zw. dr hab. Janusz Gajda (UMCS, Lublin) przedstawił temat "Nowa formuła sympozjum - nowe wyzwania". Zaznaczył m.in. konieczność podjęcia badań nad przemianami masmediów i hipermediów. Przypomniał również  ogromną rolę mediów lokalnych w stymulowaniu kultur regionalnych. Swoje wystąpienie profesor zakończył apelem, aby pracownicy naukowi myśleli o praktyce, bowiem wiele dobrego dzieje się w szkołach, a bywają oni dość często oderwani od rzeczywistej pracy nauczyciela.

Prof. dr hab. inż. Janusz Morbitzer (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, Kraków) wykład pt.  "Szkoła w pułapce Internetu" rozpoczął od postawienia pytania jaka jest współczesna młodzież, współczesna szkoła. Jawi sie wiele pytań, zwiazanych z nowym medialnym światem. Kim są jego uczestnicy? Czy cyfrowi tubylcy to najbardziej tępe pokolenie, czy wprost przeciwnie – pokolenie, które ma szansę stać się najlepiej wykształconym - pytał. Zdaniem profesora Internet pozwala nie używać w pełni mózgu, daje bowiem możliwość rozleniwienia intelektualnego, powierzchowności. Następuje migracja z umysłu do Internetu. Zaznaczył jednak przy tym, że mądrość nie istnieje poza człowiekiem. W Internecie są tylko informacje.
Ubocznym skutkiem rozwoju technologicznego jest degradacja środowiska psychicznego człowieka, nadmierne ułatwienie życia – w warstwie fizycznej i intelektualnej (paradoks przełatwienia życia). Współcześnie HOMO SAPIENS przegrywa z HOMO IGNAVUS - tłumaczył Morbitzer. Profesor zaznaczył, że Internet upośledza pamięć długoterminową człowieka, ponieważ do ludzi docierają tylko krótkie komunikaty.  Jego zdaniem popadliśmy w nową formę niewolnictwa technologicznego. Jako remedium podał czytanie książek. Podkreślił przy tym, że to szkoła powinna wytyczać narzędzia. Zauważył konieczność przygotowania technicznego (warstwa formalna) oraz mentalnego (warstwa kulturowa) reform edukacyjnych. Istotą dobrej edukacji jest spotkanie człowieka z człowiekiem. Osoba wzrasta dzięki drugiej osobie - mówił profesor.

Kolejny wykład pt. "Odbiór informacji a działanie w Internecie" przedstawił prof. zw. dr hab. Bronisław Siemieniecki (UMK Toruń). Omówił w nim zagadnienia róznorodnych obszarów interakcyjności. Wyszczególnił obszar jednostkowy (przetwarzanie informacji w mózgu człowieka), zbiorowy (zjawisko sięgające naszych pierwotnych instynktów), społeczny (obszar ogromnej manipulacji oraz problemu tożsamości) oraz globalny (obszar przemocy kulturowej). Zdaniem profesora tworzy się bio-techno-system, który charakteryzuje zmienność interakcji. Podkreślił, że nowe media spłycają przekaz słowny.

Prof. Maciej Sysło (Uniwersytet Wrocławski) zaprezentował wykład "Co pozostaje w edukacji z przemijającej technologii". Jego zdaniem technologia dodawana jest do edukacji, a  powinna ją aktywnie wspierać. Nauczyciel to najważniejsza technologia w szkole - mówił profesor. Poruszył także temat braku wykorzystania w procesie edukacji komputerów domowych uczniów. Dzięki temu możliwe byłoby kierowanie rozwojem ucznia także w domu - przekonywał profesor.

Następnie głos zabrał przedstawiciel Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - Piotr Boroń, który odczytał referat "Edukacja medialna w Polsce XXI wieku ze szczególnym uwzględnieniem prac KRRiT w latach 2007-2010"

Prof. Maciej Tanaś (Uniwersytet Warszawski) zaprezentował wykład pt. "Pedagogika wobec wyzwań technologicznych współczesności". Podkreślił, że media są narzędziem władzy, a nauka i oświata wyznaczają losy człowieka. Zauważył przy tym znaczenie poszukiwań roli pedagoga. - Szkoła uprzywilejowuje istotę poinformowaną, a nie świadomą. Od informacji do wiedzy stanowi daleka droga.  Czy w Polsce zatem uczymy studentów wykorzystywania nowych technologii? – pytał profesor. Jego zdaniem obserwujemy aktualnie dwa procesy: konwergencji oraz dywergencji.

Z kolei prof. dr hab. Maria Ledzińska (Uniwersytet Warszawski) przedstawiła prezentację "Człowiek wobec czasu i techniki", w której zwróciła uwagę na intensyfikację zainteresowań człowieka czasem. Omówiła psychologiczne oblicze przyspieszenia, w tym zmiany generacyjne,. Podkreśliła, że żyjemy w ciągłym pośpiechu. Nastąpiło zdecydowane skrócenie czasu zdarzeń - na posiłki, modlitwę, sen etc. Rozwój technologiczny wpływa na styl życia (myśl D. Boltera (1990)). Profesor pokreśliła, że stosunek do czasu (przyspieszenie) ma niebagatelne znaczenie na psychiczne funkcjonowanie człowieka. Jej zdaniem konieczna jest większa asertywność rozumiana jako obrona własnych interesów - sprawowanie kontroli nad czasem. Swoje wystąpienie profesor zakończyła cytatem "Świat zmienia się bardzo szybko, człowiek pozostaje ciągle ten sam".

Wykład pt. "Spolegliwość komputerów - personalizacja" przedstawił prof. dr hab. inż. Włodzimierz Gogołek (Uniwersytet Warszawski). Prezentację rozpoczął od słów "Quo vadis Internecie?". Przywołał wyniki badań mówiące o tym, że czym dłużej przebywamy w Sieci, tym mniejsza cechuje nas kreatywność. Zdaniem profesora komputer w domu wcale nie zwiększa potencjału uczenia się. Omówił także zagadnienie spolegliwości, które porównał do konteneru śmieci do którego można wszystko wrzucić. Można to porównać do młodzieży, która chłonie wszystko bezkrytycznie - tłumaczył. Zasyganlizował także problem personalizacji w sieci, która jest wykorzystywana potem przeciwko użytkownikom. Profesor zaprezentował także wyniki badań nt. deklaratywnych źródeł wiedzy, które prezentuje poniższa tabela:

Deklaratywne źródło wiedzy

Źródło	GIMNAZJUM	LICEUM	III rok studiów	V rok studiów
Nauczyciel	61%	47%	62%	44%
Internet	39%	53%	38%	56%

Kolejny wykład pt. "Internet – kognitywna proteza w edukacji" zaprezentował  Prof. zw. dr hab. Kazimierz Wenta (Uniwersytet Szczeciński).

Następnie głos zabrał prof. dr hab. Władysław Błasiak (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, Kraków), który przedstawił prezentację "Jak komputer pomagał nam zrozumieć świat?". Prelegent pokreślił, że potęga nauki tkwi w umiejętności przewidywania. Zaprezentował przy tym SYMULACJE AXELRODA (model symulacji współpracy z najbliższym otoczeniem). Prof. Janusz Morbitzer w komentarzu do wykładu powiedział , że "zrozumieć – znaczy odkryć dla siebie".

Jubileuszowe Sympozjum uświetnił swoją obecnością gość ze Stanów Zjednoczonych, prof. Roberto Muffoletto (Applachian State University, USA), który zaprezentował wykład pt. "Opening The Window". Profesor zwrócił uwagę na powiązanie edukacji ze stroną polityczną i społeczną. Omówił także próby reformowania systemu edukacji w Stanach Zjednoczonych. Od lat 90-tych trwa silny nurt ku reformie w amerykańskiej edukacji. Jego zdaniem wygląda to jak przestawianie krzesełek na pokładzie Tytanica. Nie ma to większego znaczenia, ponieważ wiadomo, że statek i tak zatonie - mówił profesor. Szkoła powinna działać dla dobra uczniów. Zdaniem prelegenta widoczna jest potrzeba rekonstrukcji społecznej, tak by wyrównać szanse niezależnie od statusu materialnego. Zaznaczył przy tym, że niebagatelne znaczenie posiada fakt,określenia tego kto ma władzę. Przypomniał, że przed II wojną światową nauczyciel rządził w klasie. W latach 80 i 90 uczniowie w USA nie ufali nauczycielom.
Uczniowie, których mamy uczyć są zupełnie innym pokoleniem, które mamy uczyć. Zasygnalizował przy tym konieczność wprowadzenia gruntownych zmian. Żeby szkoły zmieniły się w XXI w. musimy wylać dziecko z kąpieli - przekonywał profesor.

Prezentację "Eksperyment wirtualny czy realny? Nauczanie chemii w świetle nowej podstawy programowej" przedstawiła prof. dr hab. Hanna Gulińska (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań). Zaprezentowała kilka eksperymentów, które mocno zaabsorbowały uczestników Sympozjum. W przeprowadzeniu chemicznych doświadczeń pomagali prof. dr hab. Maria Ledzińska oraz prof. Janusz Morbitzer. Na koniec pokazów odbyło się głosowanie co przemawia bardziej - eksperyment wirtualny, czy realny.

Prof. dr hab. inż. Grzegorz Kiedrowicz (Politechnika Radomska im. Kazimierza Pułaskiego) przedstawił wykład "Nowe możliwości technologii informacyjnej w rozwoju turystyki".

Dr hab. Jan Rajmund Paśko (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, Kraków)
zaprezentował wykład pt. "Czy multimedia spowodują powstanie nowej dydaktyki?"

Następnie głos zabrał Witold Kołodziejczyk, redaktor naczelny miesięcznika Edukacja i Dialog, który przedstawił prezentację "Collegium Futurum – szkoła ery postindustrialnej". Omówił on koncepcję pracy Collegium Futurum, skupiając się głównie na aspekcie wychowania pokolenia, które uczęszcza dziś do szkoły. Zasygnalizowł także rolę nowoczesnego modelu kształcenia i formacji pokolenia Y. Zdaniem Kołodziejczyka szkoła powinna kształtować kompetencje społeczne i koncentrować się na modelowaniu takich cech jak odpowiedzialność i solidarność. Powinna przygotowywać do łagodnego spotkania z rzeczywistością. Omawiając projekt szkoły Collegium Futurum przyznał, że wymagało to zupełnego przeorganizowania pracy nauczycieli, co zajęło rok czasu. Dzięki temu nastąpiła zmiana postaw - zmiana roli nauczyciela, który przestał być tylko dostarczycielem wiedzy - tłumaczył Witold Kołodziejczyk.

Kolejne wystąpienia zaprezentowali:

mgr Marek Konieczniak (Vulcan)
"Po co komu technologia informacyjna w szkole?"

Progman S.A.
"Narzędzia nowoczesnej nauki na drodze do poznania rzeczywistości integralnej"

Po przerwie dyskusję nt. INTERNET – GLOBALNY NAUCZYCIEL poprowadzili prof. Janusz Morbitzer, prof. Maciej Sysło oraz Witold Kołodziejczyk. Podczas dyskusji przywołane zostały słowa Plutarcha z Cheronei (ok. 50-125 n.e.): Umysł nie jest naczyniem, które należy napełnić, lecz ogniem, który trzeba rozniecić. Zdaniem prof. Morbitzera szkoła straciła monopol na przekazywanie wiedzy. Nauczyciel globalny to także globalny w sensie czasowym. Mówiono także o konieczności budowania wartości wśród uczniów - współpracy, a nie rywalizacji. Podkreślano także pozytywne skutki stosowania metody projektów, która uczy sprawstwa i  odpowiedzialności. Do głównych błędów obecnego systemu edukacji zaliczono m.in. fakt, że szkoły przygotowują do jak najlepszego zdania egzaminów, a nie do życia w społeczeństwie. Prof. Tanaś mówił, że w Polsce mamy do pokonania barierę mentalnościową – studenci przychodzą w większości po papier, a nie po wiedzę. Dyskusję zakończono stwierdzeniem, że tylko osoba żywa ma możliwość kształtowania w nas wartości. Tym samym wskazano ogromną rolę nauczyciela w całym procesie edukacyjnym człowieka.


 1  2