W drugim dniu Gary W. LaVigna mówił o strategiach reaktywnych, których jedynym celem jest szybkie i bezpieczne rozwiązanie sytuacji kryzysowej, obniżenie ciężkość epizodu (natężenia zachowania). – Stworzyliśmy coś w rodzaju próżni. Co zatem powinniśmy robić, gdy pojawi się zachowanie problemowe? Czasem zalecane jest ignorowanie, aby wstrzymać bodziec awersyjny.Ignorowanie może wygaszać zachowanie problemowe, ale może także je nasilać. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji. Jeżeli trudne zachowanie wynika z chęci skupienia na sobie uwagi wówczas ignorowanie będzie nieskuteczne. Należy pamiętać, że nigdy nie mówimy o gwarancjach, ale o prawdopodobieństwach skuteczności strategii – tłumaczył.
Podczas wystąpienia poruszony został temat kary, która często może wywoływać odwrotny efekt od zamierzonego. Poprzez kary możemy nieświadomie wzmacniać trudne zachowania, doprowadzać do ich eskalacji. Podkreślił przy tym znaczenie wspierania pozytywnych zachowań.
Prelegent omówił także niezwykle skuteczną strategię aktywnego słuchania Thomasa Gordona, która polega na obijaniu komunikatów (parafrazowaniu), np. Rozumiem, że nie podoba Ci się …, Czyli chciałbyś … Dzięki tej strategii jesteśmy w stanie zyskać czas dla obniżenia skumulowanych negatywnych emocji. Przejście do innej strategii powinno poprzedzić wyszczególnienie listy poprzez stwierdzenie typu: - Czy jest coś co jeszcze powinienem wiedzieć. Czy cały czas jesteś zły? Dzięki temu nawiązujemy relację.
LaVigna omówił także strategię zmiany bodźca, który nie jest związany z trudnym zachowaniem (sytuacją kryzysową). Ponieważ jest silny i niezwiązany często przerywa trudne zachowania. Aby ułatwić zrozumienie przekazywanej wiedzy, prelegent często obrazował sposoby wykorzystania omawianych strategii poprzez przytaczanie licznych historii pacjentów. W odniesieniu do strategii zmiany bodźca omówił treść listu pewnej mamy, która z agresywnym zachowaniem autystycznego syna radziła sobie poprzez wchodzenie na stół i śpiewanie. W innym przypadku taką zmianą bodźca był dzwoniący telefon, czy mecz baseballowy. – To nie jest reguła. Mówię tylko o tym, aby rozmawiać ze sobą wśród grona opiekunów i szukać takich bodźców. Należy przy tym pamiętać, że osoba reaguje na samą zmianę a nie na treść bodźca – mówił.
Podczas wystąpienia przedstawiona została strategia interpozycji (blokowania) – wprowadzania interwencji, w tym m.in. procedura WHAT? W niezwykle ciekawy sposób zaprezentowane zostały ponadto tzw. strategie sprzeczne z intuicją, do których należy m.in.:
1. Wprowadzenie i utrzymywanie preferowanych wydarzeń (proaktywna strategia) – polega na utrzymywaniu zagęszczenia zdarzeń preferowanych po wystąpieniu zachowania problemowego. Naturalną reakcją jest chęć anulowania wszystkich zaplanowanych aktywności ze strachu przed ponownym wystąpieniem sytuacji kryzysowej. Zdaniem prelegenta należy kontynuować zaplanowane aktywności, ponieważ nie występuje między nimi żadna zależności. Problemem zwykle jest emocjonalne podejście (reakcja), które utrudnia takie podejście do całego zdarzenia.
2. Zmiana kierunku na preferowane wydarzenie (strategia reaktywna) – przekierowanie na coś bardzo preferowanego (słodycze, muzyka). Gary W. LaVigna podał tu przykład dziewczynki, która podczas przerwy wybiegała poza teren szkoły. Reakcja personelu szkoły goniła zwykle uczennicę, co jeszcze bardziej wzmagało chęć ucieczki. Rozwiązaniem stało się podawanie uczniom niewielkich kawałków słodyczy na srebrnej tacy. Jeżeli chciała otrzymać kawałek musiała zostać na terenie szkoły.Tego typu rozwiązania zapobiegają występowaniu zachowań trudnych – przekonywał LaVigna.
3. Strategiczne wycofanie – prelegent nazwał je matką strategii. Polega na dawaniu dziecku tego czego chce. Intuicyjnie to nie jest dobre rozwiązanie, jednak jest bardzo skuteczne. Jako przykład LaVigna podał odwracanie się i wychodzenie, gdy tylko pojawia się zachowanie trudne.
Autor wystąpienia podkreślił znaczenie mierzenia ciężkości zachowań, który zawsze powinien być skoncentrowany na osobie. Przedstawił przy tym metodę PBS (ang. Positive Behavior Support), którą mierzy się ciężkość zachowań. Do tego celu powinniśmy wykorzystać wszystkie dostępne źródła informacji, w tym m.in. rodziców, otoczenie, dane medyczne etc. Prelegent obiecał przekazać Fundacji Synapsis do bezpłatnej dystrybucji przewodnik do analizy oceny funkcjonalnej (narzędzie do zbierania informacji). Podkreślił przy tym znaczenie współpracy wszystkich specjalistów podczas tego procesu. – Często bywa tak, że każdy specjalista skupia się wyłącznie na swoim obszarze badania. Brakuje potem wspólnej analizy, która pozwoli spiąć klamrą wszystkie występujące u pacjenta objawy. To tak jakby zajmować się badaniem słonia, ale każdy z badaczy analizowałby osobno różne części ciała. Jeden bada trąbę, inny wielką nogę, a kolejny ogon, ale nikt ostatecznie nie analizuje całego słonia. Efekt końcowy badania może być przez to mocno zniekształcony – tłumaczył.
LaVigna przekonywał, że wszystkie, nawet najmniejsze informacje dotyczące pacjenta i ich połączenie (podsumowanie) są niezwykle istotne. Podał przy tym przykład ze swojego życia, gdy przygotował obszerny raport nt. pacjenta i poproszono go o zmniejszenie objętości tego raportu. LaVigna skserował w mniejszej skali cały raport i przesłał go ponownie w takiej formie...
Prelegent bardzo szczegółowo omówił Wszechstronną Ocenę Funkcjonalną. Podkreślił, że proces oceny zaczyna się od samego skierowania. Bardzo ważne jest odpowiednie formułowanie pytań na pierwszym etapie. Zewnętrzny konsultant jest dobrym pomysłem, ponieważ tworzy obraz pacjenta od samego początku. Oczekiwania terapeuty odgrywają ważną rolę, bowiem wiara w powodzenie przyjętego planu terapeutycznego jest kluczem do sukcesu.
LaVigna obalał mity, że osoby z autyzmem nie poszukują interakcji społecznych. Poszukują i to bardzo mocno, ale często nie rozumieją i nie wiedzą jak to robić.
W przedostatniej części konferencji prelegent podzielił się ze wszystkimi uczestnikami konferencji wycinkiem życia prywatnego. Podkreślił, że w pierwszej kolejności jest mężem, ojcem i dziadkiem, a dopiero potem specjalistą. Zaprezentował na forum publicznym film z przeszłości, kiedy to śpiewał w męskim kwartecie.
Niezależnie gdzie mieszka dana osoba, powinniśmy wiedzieć jak wygląda jej otoczenie. Przestrzegał przy tym przed tzw. „ślepymi punktami”, tzn. zagrożeniem, że możemy być zaślepieni własnymi metodami, nie szukając innych rozwiązań dostosowanych do indywidualnych potrzeb „pacjenta”.
Gary W. LaVigna omówił analizę mediacyjną rodziców personelu, która sprawdza ich umiejętności obcowania z osobami z autyzmem. Następnie zaprezentował analizę motywacyjną, która pozwala uzyskać szczegółowe informacje nt. tła. Szczegółowo omówił analizę funkcjonalną zachowania. Podkreślił przy tym, że nigdy nie powinniśmy zaczynać analizy od wniosków. Konieczne zatem jest ustalenie odpowiednich miar zachowania, które podlegać będzie parametryzacji. - To bardzo złożona analiza. Musimy wiedzieć, czego potrzebujemy. Za każdym razem musimy być detektywami – tłumaczył LaVigna.
Zorganizowane przez Fundację SYNAPSIS dwudniowe wykłady tak znamienitego gościa były doskonałą okazją do czerpania z Jego rozległej wiedzy i bogatego doświadczenia. Cieszymy się niezmiernie, że internetowy serwis pedagogiczny Reedukacja.pl miał przyjemność uczestniczyć w tak ważnym wydarzeniu jako patron medialny. Wszystkim uczestnikom Konferencji dziękujemy za wspólne spotkanie i przypominamy o zorganizowanym konkursie (informacja dostępna jest w Państwa materiałach konferencyjnych). Dla laureatów przewidzieliśmy nagrody książkowe Oficyny Wydawniczej IMPULS. Na Państwa zgłoszenia czekamy do dnia 28.10.2011 r. (piątek).
Konferencja adresowana była do profesjonalistów, rodziców, opiekunów, studentów i wolontariuszy oraz wszystkich, którzy stykają się w swojej pracy z trudnymi zachowaniami i poszczególnymi niepełnosprawnościami. Głównym celem konferencji jest przedstawienie specyficznych, nieawersyjnych i proaktywnych metod radzenia sobie z trudnymi zachowaniami osób cierpiących na poszczególne zaburzenia.
Konferencja była w całości tłumaczona na język polski.
PROGRAM KONFERENCJI
WIĘCEJ INFORMACJI: www.synapsis.org.pl
KONFERENCJA W OBIEKTYWIE:
Zamieszczona poniżej galeria zdjęć z opisami umożliwia m.in. włączenie pokazu slajdów (Start Slideshow), a także oglądanie fotografii na całym ekranie monitora (Full Screen). Aby skorzystać z dostępnych możliwości prosimy wybrać odpowiednie opcje. 
Fot. Reedukacja.pl
  |