Profesor J. Morbitzer pytał przewrotnie, czy w epoce Internetu szkoła jest jeszcze potrzebna?

Jego zdaniem nie chodzi o to, aby zlikwidować szkołę, ale uwolnić społeczeństwo od szkoły zniewalającej. Dyskutanci zastanawiali się jakie są bariery, że nie mamy oczekiwanych rezultatów. Co należy zrobić? Ich zdaniem możliwości rozwiązań jest wiele.

 

Przedstawiciel MEN – Janusz Krupa – podkreślił, że nowe technologie niosą za sobą możliwość większej personalizacji edukacji – indywidualnego podejścia do każdego ucznia. Jest to tylko możliwość. Pojawia się zatem pytanie jak ją zrealizować. Szkoła przyszłości powinna mieć swoją twarz – każda szkoła powinna posiadać swoje indywidualne cechy. Jego zdaniem wszystko zależy od dyrektora i zespołu nauczycieli – dyrektor powinien zarządzać szkołą, aby ewaluowała. Powinien być liderem przemian szkoły tradycyjnej. Wówczas taka szkoła będzie ceniona w środowisku. Takich szkół rodzice szukają. Szkoły publiczne powinny konkurować z tego typu szkołami prywatnymi. O obliczu szkoły decydują ludzie, odpowiedni liderzy – przekonywał Krupa.

Profesor J. Morbitzer, odnosząc się do wypowiedzi przedstawiciela MEN pytał, czy oby na pewno chcemy, aby każdy dyrektor powinien mieć indywidualną wizję szkoły. Czy tak powinno być?

 

Zdaniem prof. dr hab. Jan Rajmund Paśko wylewamy dziecko z kąpielą. Szkoły zaczynają kokietować uczniów, a nie uczyć. Przedstawił pewne patologie funkcjonujące w szkolnictwie. W obecnej szkole uczeń ma za zadanie zdobywać oceny, a nie zdobywać wiedzę. Odeszliśmy od modelu kształcenia nauczycieli w Polsce. Funkcjonuje raczej przyuczanie do zawodu nauczyciela. Ponadto rozmówca odniósł się do technologii w polskich szkołach. Jego zdaniem komputery weszły do szkół zbyt późno. – Niezwykle ważne jest zadbanie o to, aby technologie wchodziły do szkół równolegle. Kadra powinna być do tego przygotowana. Szkoła tym samym musi nadążyć za zmianami – tłumaczył profesor Paśko. Przytoczył także przykład szkół, które były i są otwarte na zmiany technologiczne, ale są w pewien sposób za to karane. Szkoły, które komputeryzowały się na samym początku mają obecnie stary sprzęt, a najnowszy otrzymują szkoły, które nie potrafią wykorzystać tego sprzętu efektywnie. Zdaniem mówcy dyrektor powinien mieć dużo większe możliwości do organizowania pracy szkoły i budowania kadry. - Wierzę w mądrość nauczycieli – zakończył swoją wypowiedź.

 

Następnie głos w dyskusji zabrał ponownie prof. dr hab. inż. Janusz Morbitzer, który podsumował, że konieczne są kryteria i perspektywa. – Obecnie szkoły za nic nie odpowiadają. Nikt nie odpowiada za jakość nauczania w Polsce. Nastąpiła dywersyfikacja polskiej szkoły – podział na dwa światy: Nauczycieli (analfabetów cyfrowych) oraz Uczniów - tłumaczył profesor.

 

Prof. zw. dr hab. Czesław Banach przedstawił cechy dobrej szkoły. Jego zdaniem powinna ona uczyć uczniów samodzielnego myślenia oraz sztuki przeżycia. - Życie przypomina bardziej zapasy niż taniec. Szkoła także. Momentami przypomina nawet wojnę… – mówił profesor. Przekonywał, że nie istnieje polska szkoła. Istnieją polskie szkoły. Szkoła to relacje pomiędzy uczniem, a nauczycielem. Państwo powinno określać kanon edukacji. Podkreślił, że polska szkoła potrzebuje więcej życzliwości.

 

Profesor J. Morbitzer przypomniał, że obecnie mamy nowego ucznia – zmienionego przez dostępne technologie, nowe technologie oraz starą szkołę.

 

Głos zabrał także nauczyciel z wiejskiej szkoły. Wyraził przekonanie, że szkoła, w której uczy jest doskonałym przykładem tego, że można połączyć postęp edukacyjny z postępem technologicznym. – Postęp technologiczny jest integralną częścią naszej szkoły – przekonywał uczestnik sympozjum. – Dla nas ważne jest jakich ludzi wypuścimy ze szkoły – dodał.

 

Na koniec dyskusji głos zabrał prof. zw. dr hab. Józef Kuźma, którego zdaniem szkoła powinna być otwarta na ucznia (empatyczna). – Obecnie nauczyciele nie są odpowiednio przygotowani do pracy w szkole. Staż nauczycielski powinien być zakończony egzaminem państwowym – przekonywał profesor. Koncepcje szkoły przyszłości można znaleźć już w literaturze z 1977 roku, kiedy to prof. Lewowicki pisał o indywidualizacji nauczania. Zdaniem profesora Kuźmy rodzice uczniów mogą być zaczynem do zmian w polskiej szkole.

 

Profesor J. Morbitzer podkreślił, że indywidualizacji nauczania nie da się dobrze zorganizować w systemie klasowo-lekcyjnym. Nie bez znaczenia pozostaje jeszcze kwestia mentalności nauczycieli. - Szkołę trzeba zbudować od nowa, na zupełnie innych podstawach – przekonywał profesor.

SOBOTA (24.09.2011)

Kolejny dzień obrad plenarnych otworzył wykład prof. zw. dr hab. Janusza Gajdy (Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Warszawa) pt. Oblicza piękna przekazów medialnych. Prelegent przedstawił kilka refleksji nt. piękna jako wartości. Piękno wewnętrzne to postawa moralna – tłumaczył. Przypomniał także wzór człowieka epoki starożytnej – ponadczasowa triada: Prawda, Dobro, Piękno. Wspomniał także o teoriach mimesis oraz katharsis. Profesor pokreślił, że czasy współczesne od XVII w. charakteryzuje subiektywizm piękna. – Wychowanie jest zawsze dla przyszłości. W wychowaniu musimy uwzględniać pozytywne aspekty nowych technologii - tłumaczył.

 

Następnie wykład pt. O pojęciu manipulowania informacją w prywatnej i publicznej przestrzeni informacyjnej przedstawił prof. Wiesław Babik (Uniwersytet Jagielloński). Podczas wykładu omówiony został zasób metod i technik wywierania wpływu. Profesor poruszył ciekawe zagadnienie manipulowania informacją w sytuacji nadmiaru oraz niedoboru informacji. Zwrócił także uwagę na zjawisko automanipulowania oraz lęku przed manipulacją informacją. – Żyjemy w świecie ciągłej manipulacji – mówił profesor.

 

Kolejny wykład pt. Edukacja czy manipulacja medialna zaprezentował dr Andrzej Wołodźko (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie). – W dzisiejszym świecie na rynku edukacyjnym funkcjonuje inny pedagog, elektroniczny pośrednik, który jest przedłużeniem ludzkich zmysłów. Elektroniczny pedagog podlega nie tylko organom samorządowym, władzy ministerialnej, ale głównie światowym korporacjom – mówił autor wystąpienia.

 

Dr Katarzyna Borawska-Kalbarczyk (Uniwersytet w Białymstoku) zaprezentowała natomiast wykład pt. Przetwarzanie informacji w procesie samodzielnego tworzenia wiedzy przez uczniów – wybrane aspekty. Szybko zmieniająca się rzeczywistość zmuszająca do nieustannego uczenia się przez całe życie stawia przed edukacją odpowiedzialne zadanie kształtowania kompetencji informacyjnych ucznia. Prelegentka omówiła wyniki badań przeprowadzonych na temat poziomu i uwarunkowań kompetencji informacyjnych uczniów. Jak się okazało umiejętności uczniów w zakresie krytycznej oceny informacji są niejednorodne. Autorka wystąpienie wyraziła postulat reformowania przebiegu procesu kształcenia w polskiej edukacji. Określiła przy tym kierunek zmian, który jej zdaniem powinien ewoluować od nauczania skoncentrowanego na nauczycielu do nauczania skoncentrowanego na uczniu, opartym na nauczaniu przez odkrywanie, uczącym krytycznego myślenia i działania, a nie jedynie procesu pamięciowego opanowywania i reprodukowania wiedzy.

 

Wykład Certyfikowanie nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej w dydaktyce przedstawił mgr inż. Zdzisław Nowakowski (Centrum Kształcenia Praktycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Mielcu). W swoim wystąpieniu prelegent podkreślił potrzebę certyfikowania nauczycieli w zakresie zastosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej (TIK). Poinformował, że od pewnego czasu w Polskim Towarzystwie Informatycznym realizowany jest projekt poświęcony standardom przygotowania nauczycieli oraz certyfikowania ich umiejętności w zakresie stosowania TIK w nauczaniu przedmiotu. Produktem finalnym tych prac ma być wdrożenie pedagogicznego certyfikatu umiejętności komputerowych o nazwie ECDL e-nauczyciel, który obejmuje:

- Certyfikowanie nauczycieli ma doprowadzić do zmiany w pracy z uczniami w klasie i poza nią – mówił mgr inż. Nowakowski.

 

Kolejny wykład Wykorzystanie e-Portfolio jako elementu certyfikacji nauczycieli w zakresie TIK zaprezentował prof. dr hab. inż. Jan Kusiak (Centrum e-Learningu AGH). Podczas wystąpienia mówił m.in. o potrzebie wytyczenia standardów opisujących umiejętności w zakresie TIK – nie tylko technologicznych, ale również pedagogicznych. Wykazywał, że istniejące procedury (np. teczka awansu zawodowego czy certyfikaty umiejętności komputerowych) są niewystarczające. Prelegent podkreślił, że e-Portfolio jest odzwierciedleniem aktywności on-line i pozwala na niezwykle łatwe przechowywanie, przenoszenie, prezentację oraz aktualizację danych przy pełnej możliwości zarządzania i kontrolą dostępu. Profesor Kusiak mówił o podstawowych zaletach e-Portfolio do których zaliczył m.in. fakt, iż oddaje głos uczącemu się (nauczycielowi) i jest jego własnością. Umożliwia przy tym prezentowanie wskaźników / artefaktów w formie elektronicznej oraz pozwala weryfikować faktyczne umiejętności a nie deklaracje. Ponadto stymuluje rozwój (zachęca do zmiany), a także stymuluje postawę refleksyjną (nauczyciel jako refleksyjny praktyk). Prelegent przedstawił darmowy i stabilny system MAHARA o otwartym kodzie źródłowym, który na AGH używany jest od 2006 roku.
Zobacz: www.cel.agh.edu.pl

 

Wykład pt. Media w kształtowaniu świadomości i postaw społecznych wobec niepełnosprawnych przedstawiła dr Elżbieta M. Minczakiewicz (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie). Prelegentka podkreśliła, że media są drogą do poznania świata spychanego na margines życia społecznego. Podczas wykładu zaprezentowane zostały wyniki przeprowadzonych badań o charakterze sondażowym, których celem było poznanie jak osoby niepełnosprawne postrzegają świat. Autorka wystąpienia stanowczo podkreśliła, że osób niepełnosprawnych nie należy wykluczać z edukacji medialnej. Czasami jest to dla nich jedyny kontakt ze światem, okno na świat. – Media mogą uszczęśliwić osobę niepełnosprawną. Dzięki nim osoby niepełnosprawne zmieniają swój wizerunek. Poprawie ulega samoocena i samopoczucie takich osób, które widzą, że potrafią coś więcej zrobić – mówiła dr Minczakiewicz. - Niepełnosprawność nie musi być stała. Każdy człowiek powinien mieć szansę rozwoju – przekonywała prelegentka.
Profesor J. Morbitzer przywołał postaci Sawantów, niepełnosprawnych geniuszy. Do dnia dzisiejszego opisano ok. 100 takich przypadków, w tym m.in. osobę niepełnosprawną, która dzięki genialnej pamięci wzrokowej bardzo szybko uczy się języków obcych. Na opanowanie kolejnego języka – islandzkiego wystarczyły 4 dni spędzone w Reykjaviku. Innym przykładem fenomenu takich umysłów jest umiejętność dokonywania w pamięci skomplikowanych obliczeń oraz umiejętność wymienienia 22 514 cyfr po przecinku w liczbie pi. Osoby takie tworzą sztukę, a prace ich wystawiane są w najlepszych światowych galeriach.

 

Następnie Małgorzata Wieczorek-Tomaszewska (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie) zaprezentowała wystąpienie pt. Infografika – graficzne piękno informacji. Autorka zaprezentowała walory przekazów infograficznych, jako abstrakcyjnej, nowoczesnej i efektywnej formy prezentacji informacji w szeroko pojętym procesie edukacyjnym.

 

Po przerwie głos zabrała Karolina Grodecka (Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie) prezentując wykład MAHARA – dedykowane rozwiązania dla e-Portfolio. Podczas wystąpienia zaprezentowała doświadczenia Centrum e-Learningu AGH w zakresie korzystania z darmowego narzędzia MAHARA. Istnieje możliwość szczegółowego przetestowania tego systemu pod adresem http://mahara.cel.agh.edu.pl

 

Kolejny wykład pt. Planowanie procesu dydaktycznego a nowe media zaprezentowała dr Emilia Musiał (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie), w którym to przedstawiła wyniki badań przeprowadzonych wśród studentów wybranych uczelni krakowskich w ramach seminarium magisterskiego prof. J. Morbitzera. Prelegentka zwróciła uwagę na rosnącą popularność portali społecznościowych w życiu młodych ludzi. Fakt ten skłania do refleksji, jak wykorzystać je do celów edukacyjnych. Podczas wystąpienia autorka zwróciła uwagę m.in. na dostępne bezpłatnie tworzące się oprogramowanie social software, które służy do przechowywania różnego rodzaju treści, dzielenia się i zarządzania nimi. – W dzisiejszym świecie znajomość nowych technologii jest równie ważna, jak czytanie i pisanie, a przede wszystkim umiejętność używania ich w procesie uczenia się – mówiła Musiał.

 

Następnie głos zabrała Agata Peryt-Poręba (Instytut Badań Edukacyjnych / Katolicki Uniwersytet Lubelski) prezentując wykład O potrzebie pedeutologii informatyczno-medialna przyszłych nauczycieli polonistów. Zaznaczyła, że do zadań dzisiejszej szkoły należy kształtowanie umiejętności (kształtowanie umiejętności żeglowania, a nie surfowania). Prelegentka podkreśliła, że przygotowanie informatyczne nauczycieli nabiera dziś priorytetowego znaczenia.

 

Dr Małgorzata Nodzyńska (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie) omówiła prezentację Możliwości „Gogle Dokumenty” do indywidualizacji nauczania, pracy grupowej oraz badania operacji wykonywanych przez uczniów podczas której podkreśliła, że obecnie za mało mówi się o indywidualizacji nauczania na poziomie studiów.

 

Podczas wystąpienia pt. Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych przez nauczycieli przedmiotów przyrodniczych dr Agnieszka Kamińska-Ostęp (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin) omówiła wyniki badań ankietowych, których celem było określenie rodzaju środków i narzędzi TIK wykorzystywanych przez nauczycieli przedmiotów przyrodniczych oraz sposobu ich stosowania, a także wpływu na jakość kształcenia przyrodniczego w gimnazjum.

Kolejną prezentację pt. Prezi versus PowerPoint przedstawiła dr inż. Bożena T. Jarosz (UP im. KEN w Krakowie). Następnie dr inż. Andrzej Rychlik (Politechnika Łódzka, Politechnika Radomska) zaprezentował wykład pt. Budowa i eksploatacja szerokopasmowego dostępu do internetu jako podstawy organizacji społeczeństwa informacyjnego, podczas którego poruszył temat wykluczenia cyfrowego do którego zaliczył m.in. brak:

- Wykluczenie Internetu zaczyna obejmować osoby, które korzystają z Internetu – mówił Andrzej Rychlik.

 

Ostatnią prezentację pt. Internet jako narzędzie komunikacji w działaniach promocyjnych Uniwersytetu Warszawskiego omówiła mgr Dominika Świerżewska (Uniwersytet Warszawski).

 

Uroczystego podsumowania 21. Sympozjum CZŁOWIEK MEDIA EDUKACJA dokonała dr Emilia Musiał. Podziękowała wszystkim obecnym uczestnikom za przybycie i wyraziła nadzieję wspólnego spotkania się w jeszcze liczniejszym gronie podczas przyszłorocznego Sympozjum Naukowego.

 

 

Redakcja serwisu Reedukacja.pl pragnie podziękować organizatorom Sympozjum, w szczególności prof. dr hab. inż. Januszowi Morbitzerowi, za niezwykle serdeczne przyjęcie. Jednocześnie pragniemy podkreślić, że dzięki takim spotkaniom możliwa staje się nieustanna wymiana naukowych poglądów i praktycznych doświadczeń w obszarze szeroko pojętej edukacji. Jesteśmy przekonani, że przyczyni się ona do budowania podwalin pod nowoczesną szkołę przyszłości.